همه ی نکاتی که در خرید مادربرد باید بدانید.
خرید مادربرد یکی از مهمترین مراحل خرید قطعات کامپیوتر است چون مادربرد قطعه ای است که مانند یک پل تمام قطعات را به همدیگر متصل میکند. در صورتی که مادربرد را به درستی و بر اساس نیاز ها و متناسب با دیگر قطعات خریداری نکنید قطعاً دچار مشکل خواهید شد. معیار های زیادی برای خرید مادربرد وجود دارد و برای خرید تمامی آنها را باید مد نظر داشته باشید تا بتوانید بهترین مادربرد را انتخاب کنید تا با دیگر قطعات همخوانی داشته باشد. از طرفی اگر بخواهید در آینده سیستم خود را ارتقا دهید باید مادربرد شما همچین امکانی را داشته باشد. در ادامه به نکاتی که در هنکام خرید یک مادربرد باید بدانید به طور کامل میپردازیم.
فهرست محتوا
اندازه و فرم فاکتور های مادربرد
اندازه و فرم فاکتور مادربرد
در واقع فرم فاکتور یک مادربرد همان ابعاد و سایز مادربرد است. مادربرد ها در ابعاد و سایز های مختلفی به منظور کاربری متفاوتی که افراد دارند ساخته شده اند. فرم فاکتور مادربرد ها عبارتند از:
-
Mini-ITX:
همانطور که میتوان از نام این فرم فاکتور حدس زد به دلیل پسوند Mini این مادربرد ها ابعاد کوچکی دارند. معمولاً این مادربرد ها برای محیط های اداری یا محیط هایی که فضای کافی برای کیس های بزرگ ندارند استفاده میشود تا فضای کمتری را اشغال کنند. به دلیل ابعاد کوچک، این نوع مادربرد ها از امکانات کمتری برخوردار هستند. یعنی از اسلات های RAM و SSD NVMe کمتری برخوردار هستند. همچنین تعداد پورت های USB کمتری دارند و امکانات کمتری بهره‌مند هستند.
-
MicroATX:
این مادربرد از مادربرد های Mini-ITX بزرگتر هستند و از امکانات نسبتاً بیشتری برخوردار هستند و تعداد اسلات های RAM و SSD یا پورت های USB بیشتری دارند اما این بدان معنا نیست که امکانات زیادی دارند و بخاطر اندازه کوچکی که دارند هنوز برای کیس های اداری و فضای های کوچک مناسب هستند.
-
ATX:
این فرم فاکتور جزو پر استفاده ترین فرم فاکتور های مادربرد ها است و مادربرد هایی که معمولاً بر روی کامپیوتر ها میبینید این سری از مادربرد ها هستند. به دلیل امکانات زیاد و سایز مناسب برای محیط های خانگی، اداری، صنعتی و … این سری از مادربرد ها پر استفاده هستند. ATX ها از 4 اسلات رم، 3 یا 4 اسلات SSD NVMe و 2 یا 3 درگاه PCIe برخوردار هستند که امکانات بسیار خوبی برای یک مادربرد است.
-
EATX:
این مادربردها از مادربرد های ATX نیز بزرگتر هستند و در کنار امکانات بسیار زیاد از قدرت بالایی نیز بهره‌مند هستند. این مادربرد ها معمولاً برای استفاده های عادی یا گیمینگ ساخته نشده اند و استفاده های صنعتی یا سیستم های پیشرفته که نیاز به قدرت بالایی دارند استفاده میشود.
حال بر اساس نیازمندی ها و محیط که در آن قرار دارید یکی از فرم فاکتور ها را انتخاب کنید. توجه داشته باشید در انتخاب کیس نیز کیسی تهیه کنید که متناسب با ابعاد مادربرد و قطعاتی که قرار است در آن قرار بگیر باشد تا در اسمبل به مشکل برنخورید.
انتخاب پلتفرم، Intel یا AMD
انتخاب بین Intel یا AMD کاملاً به خود شما بستگی دارد و نمیتوان برای تمامی افراد یک نسخه پیچید. این شما هستید که با توجه به نیاز و سلیقه خودتان تصمیم میگیرید که از CPU های کدام برند استفاده کنید و باید مادربرد خود را نیز متناسب با آن انتخاب کنید.
سوکت CPU
باید دقت داشته باشید که شرکت های تولید کننده CPU با رونمایی از پردازنده های جدید خود، در برخی اوقات سوکت CPU را نیز تغییر میدهند. بنابراین باید با توجه به نسل سی پی یو که انتخاب کرده اید مادربرد را نیز بر اساس سوکت آن CPU انتخاب کنید و مادربردی انتخاب کنید که از سوکت و نسل آن پردازنده پشتیبانی میکند.
چیپست مادربرد
در واقع مادربردها نیز مغز متفکری دارند که مادربرد را کنترل میکند و با قطعاتی که به مادربرد متصل است تعامل میکند که ما آن را با نام چیپست میشناسیم. چیپست مادربرد همانند CPU ها انواع مختلفی دارند که هر کدام مناسب کاربری متفاوتی ساخته شده اند. در ادامه، به معرفی چیپست هایی می پردازیم که در خرید مادربرد باید در نظر بگیریم.
انواع چیپست های Intel:
- سری Z(High End/Gaming):
این چیپست برای مادربرد ها و سیستم های پیشرفته طراحی و ساخته شده است. به همین علت این سری از چیپست ها از اسلات ها، درگاه ها، و امکانات بیشتری برخوردار هستند. همچنین به دلیل قدرتمند بودن این سری از مادربرد های سری Z برای اورکلاک ، گیمینگ و پردازش های سنگین استفاده میکنند. همچنین این سری بیشترین امکانات را در اختیار علاقه‌مندان به اورکلاکینگ قرار میدهد و میتوان گفت مختص اورکلاکینگ طراحی شده است.
- سری B(Business):
همانطور که از نام این سری مشخص است، این چیپست ها برای استفاده های تجاری و اداری ساخته شده اند و از قدرت و توان کمتری بهره مند هستند و کمترین پشتیبانی را از اورکلاک دارند و مناسب کار های سبک و اداری هستند و جزو مادربرد های مقرون بصرفه به حساب می آیند.
- سری H(Home):
این سری از چیپست ها برای کار های روزمره و گیم ها سبک طراحی و ساخته شده اند و بعنوان مادربرد های دارای چیپست سری H اقتصادی به حساب می‌آیند.
انواع چیپست های AMD:
-
سری X :
مادربرد های سری X برای گیمر ها و کاربران حرفه ای که به دنبال بیشترین امکانات و قدرت بالا هستند مناسب است. همچنین از این سری برای اورکلاکینگ نیز استفاده میشود.
-
سری B:
این سری جزو مادربرد های میان رده محسوب میشوند و از قدرت و امکانات متوسطی بهره‌مند هستند. همچنین برای افرادی که کاربری اداری، گیمینگ دارند مناسب است اما برای اورکلاکینگ این سری را پیشنهاد نمیکنیم و بهتر است از مادربرد های سری X استفاده کنید.
-
سری A :
سری A جزو سری های اقتصادی محسوب میشود و برای کاربری روزمره و خانگی و همچنین گیمینگ سبک مناسب است.
اسلات های RAM
یکی از مهمترین قطعات کامپیوتر ها بی شک RAM ها هستند. بنابراین در خرید مادربرد، باید دقت کنیم که مادربرد از تعداد مناسبی اسلات RAM برخوردار باشد. پس در خرید مادربرد توجه داشته باشید که د شما به چه میزان رم احتیاج دارید و مادربردی که 2 اسلات رم دارد مناسب شما است یا مادربردی که 4 یا تعداد بیشتری اسلات رم دارد نیاز شما را تأمین میکند. همچنین این نکته را مد نظر داشته باشید که در آینده نیازمند میزان رم بیشتری خواهید بود و مجبور میشوید سیستم را ارتقا دهید. بنابراین میتوان گفت حتی برای افراد با کاربری عادی نیز خرید یک مادربرد که 4 اسلات رم دارد کار عاقلانه تری است!
هنگام خرید مادربرد، علاوه بر تعداد اسلات ها باید به نسل DDR که مادربرد پشتیبانی میکند نیز توجه کنید. برای مثال اگر میخواهید RAM DDR5 تهیه کنید باید مادربرد شما نیز از رم های DDR5 پشتیبانی کند.
اسلات های SSD NVMe
یکی بخش های بسیار مهم که باید در خرید مادربرد به آن توجه داشته باشید اسلات های SSD NVMe است. میتوان گفت این حافظه های پر سرعت امروزه برای تمامی سیستم ها ضروری است پس حتما مادربردی تهیه کنید که از این نوع SSD ها پشتیبانی میکند. همچنین اگر کاربری تخصصی مثل کارهای گرافیکی، رندرینگ، گیمینگ و … دارید بهتر است به فکر چندین اس اس دی باشید. حتی اگر کاربری تخصصی نیز نداشته باشید بهتر است مادربرد از چندین درگاه PCIe پشتیبانی کند تا در صورتی که قصد ارتقای سیستم را داشتید بتوانید به راحتی SSD اضافه کنید.
به این نکته دقت کنید که مادربرد ها دارای درگاهای PCIe M.2 با نسل های مختلفی هستند. بنابراین باید نسل SSD که خریداری کرده‌اید با نسل درگاه PCIe M.2 مادربرد مطابقت داشته باشد. برای مثال اگر SSD شما نیازمند درگاه PCIe Gen 4.0 است، مادربرد نیز باید دارای درگاه PCIe M.2 نسل چهارم باشد.
درگاه های PCIe
این درگاه ها برای کارت گرافیک‌ها، کارت های شبکه، کارت صدا بر روی مادربرد ها تعیبیه شده اند. درگاه های PCIe در انواع PCIe x1, x4, x8, x16, Open Ended ساخته شده اند که هر یک از آنها نسبت به پهنای باندی که پشتیبانی میکنند برای کاری مناسب هستند. انواع درگاه هارو یاد بگیرید تا در خرید مادربرد به مشکل برنخورید.
- PCIe x1: این درگاه ها برای کارت های شبکه با پهنای باند پایین یا کارت های صدا مناسب است.
- PCIe x4: درگاه مناسب کارت های شبکه با پهنای باند متوسط
- PCIe x8: درگاه مناسب کارت های شبکه با پهنای باند بالا(گیگابیت)
- PCIe x16: از این درگاه به دلیل پنهای باند بالا بعنوان درگاه کارت گرافیک ها مورد استفاده قرار میگیرند.
- PCIe x1/x4/x8/x16 (Open-Ended): این درگاه از تمامی موارد بالا پشتیبانی میکند و پهنای باند را به اندازه ای قطعه متصل شده نیاز داشته باشد در اختیار او میگذارد.
بنابراین تعداد و نوع درگاه های PCIe را باید مورد بررسی قرار دهید تا درآینده اگر خواستید کارت شبکه یا کارت گرافیک دوم اضافه کنید دچار مشکل نشوید.
سیستم خنک کننده
بر روی مادربرد ها قطعات زیادی مانند چیپست، خازن ها و… قرار دارد که هر کدام از این موارد گرما تولید میکنند. بنابراین مهم است که به چه صورتی این گرما دفع و فرآیند خنک سازی این قطعات انجام میشود. معمولاً خنک سازی قطعات به وسیله Heatsink و Heat pipe انجام میشود.
سیستم خنک کننده مادربرد ها نسبت به بالارده یا پایین رده بودن و میزان قدرت و نوع چیپست آنها متفاوت است. پیشنهاد میشود حتی اگر برای خرید مادبرد، میخواهید هزینه کمی پرداخت کنید و به دنبال خرید مادربرد پایین رده ارزان قیمت هستید، مادربردی را انتخاب کنید که دارای هیت سینک است و سیستم خنک کننده قوی تری دارد.
امکانات و زیبایی مادربرد
در انتها به بخش امکانات و زیبایی مادربرد میرسیم. بخشی که عمده ای از افراد در هتگام خرید مادربرد، فریب ظاهر مادربرد ها را میخورند و فقط به دلیل ویژگی هایی مانند نور های RGB یا داشتن مودم WiFi دچار اشتباه در خرید هایشان میشوند. البته این موضوع را نقض نمیکنیم که زیبایی و داشتن همچین امکاناتی مهم است اما اگر بودجه‌ی محدودی دارید اولویت را به بخش های قبلی دهید و سعی کنید مادربردی را تهیه کنید که واقعاً به آن نیاز دارید.
اگر شما جز افرادی هستید که به مباحث اکتیو و پسیو شبکه علاقه دارید و مشتاق هستید که در حوزه ی سخت افزار و شبکه های کامپیوتری، اطلاعات کسب کنید، محتوای تیم مستر خطیب را دنبال کنید و با ارائه نظر، ما را در بهبود و ارتقای کیفیت مطالب یاری کنید.
هم چنین، در دوره ۰ تا ۱۰۰ اسمبل و سخت افزار، علاوه بر آشنایی کامل با قطعات سخت افزاری، به موارد بیشتری درمورد سخت افزار، مانند انتخاب درست قطعات برای سیستم، محاسبه پهنای باند و گلوگاه آنها، نصب (اسمبل) و راه اندازی و عیب یابی و.. پرداخته می شود.
